Στις 17 Ιουλίου, η ΜΚΟ “Save the Children” γνωστοποίησε στους εργαζομένους της την ειλημμένη απόφασή της να αναστείλει, στο τέλος του μήνα, την πλειοψηφία των προγραμμάτων (ψυχοκοινωνική υποστήριξη, εκπαίδευση, δημιουργική απασχόληση για παιδιά και εφήβους, υγειονομική περίθαλψη και διατροφή για εγκύους και βρέφη έως 2 ετών) που υλοποιεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ο τερματισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών θα συνοδευτεί από την απόλυση δεκάδων εργαζομένων, με συνοπτικές διαδικασίες: είναι χαρακτηριστικό ότι οι εργαζόμενοι/ες ενημερώθηκαν για την απόλυσή τους λίγες μέρες πριν την εκπνοή των συμβάσεών τους (31/7).
Επιπρόσθετα, η διοίκηση της ΜΚΟ, στην προσπάθειά της να ελιχθεί γύρω από τη, σχετική με τις ομαδικές απολύσεις, νομοθεσία πληροφορεί παραπλανητικά εργαζομένους, που θέλει να διατηρήσει για επιπλέον ένα ή δύο μήνες, ότι η «πρώτη σύμβαση δεν πιάνεται» και ότι χρειάζεται η υπογραφή 5ης σύμβασης για την αναγνώριση της σχέσης εργασίας τους ως αορίστου χρόνου. Αρνείται, δηλαδή, να συμμορφωθεί με την ισχύουσα εργατική νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία «αν ο αριθμός των ανανεώσεων, των διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας υπερβαίνει τις τρεις (3), τεκμαίρεται ότι με αυτές επιδιώκεται η κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών… με συνέπεια τη μετατροπή των συμβάσεων αυτών σε συμβάσεις ή σχέσεις εργασίας αορίστου χρόνου».
Τα πρόσφατα γεγονότα στην “Save the Children” αποτελούν αφορμή για να ανοίξει ξανά η συζήτηση γύρω από τη λειτουργία και τις εργασιακές συνθήκες στις ανθρωπιστικού προφίλ ΜΚΟ, των οποίων η δράση οργανώθηκε συστηματικά από τα τέλη του 2015, όταν ένα λαμπρό πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας άνοιξε με αφορμή την «προσφυγική κρίση». Εκτός από εκείνες που δραστηριοποιούνταν ήδη σε εθνικό επίπεδο, στο παιχνίδι μπήκαν και οι διεθνείς ΜΚΟ. Εγχώριες και διεθνείς οργανώσεις κατέληξαν να αναλάβουν εργολαβικά την κάλυψη, η κάθε μία, ενός ή πολλών ταυτόχρονα τομέων αναγκών, όπως είναι για παράδειγμα η διανομή φαγητού, η καταγραφή περιστατικών, η προστασία ανηλίκων και η φιλοξενία ενηλίκων, η νομική και η ψυχολογική υποστήριξη, η εκπαίδευση.
Για άλλη μια φορά, διαπιστώνουμε ότι οι ΜΚΟ, πραγματώνοντας το ανθρωπιστικό τους ιδεώδες, συντηρούν παλαιότερες και επεξεργάζονται νέες μορφές εκμετάλλευσης όχι μόνο των προσφύγων, αλλά και των εργαζομένων. Οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται σαν «αριθμοί» βάσει των δεσμεύσεων προς τους εκάστοτε χρηματοδότες, ενώ η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών αντικατοπτρίζεται σε «δείκτες απόδοσης». Ταυτόχρονα, συνεχίζουν να μην αναγνωρίζουν το πραγματικό καθεστώς εργασίας, να καθυστερούν τη μισθοδοσία, να αναγκάζουν τους εργαζομένους σε αυτασφάλιση, απλήρωτες υπερωρίες και εξαντλητικά ωράρια εργασίας (10ωρα, 12ωρα, ακόμα και 24ωρα). Στη συντριπτική πλειοψηφία δε, οδηγούν τους εργαζόμενους σε ένα φαύλο κύκλο επισφάλειας με την υπογραφή διαδοχικών ολιγόμηνων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και με τη, συχνά παντελή, έλλειψη ενημέρωσης για το εργασιακό τους μέλλον.
Μπορεί τα τελευταία δύο χρόνια οι διεθνείς ΜΚΟ να κατέφθασαν προβάλλοντας ένα «ηθικό πλεονέκτημα» έναντι των ντόπιων, ισχυριζόμενες ότι θα μας εμφυσήσουν βέλτιστες πρακτικές και θα μοιραστούν την τεχνογνωσία τους και τα υψηλά τους πρότυπα), αλλά διαπιστώνουμε ότι και οι ίδιες πήραν κάποια μαθήματα από τις τοπικές ΜΚΟ όσον αφορά τη λογοδοσία και την ευθύνη απέναντι στους ευάλωτους πληθυσμούς, αλλά και την κατά βούληση και περίπτωση εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας.
Σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία συρρίκνωσης των προγραμμάτων τους ή/και αποχώρησής τους από την Ελλάδα, παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες τις κινήσεις διεθνών ΜΚΟ προς την άτακτη φυγή τους από τη χώρα. Οι ίδιες ΜΚΟ που ευαγγελίζονται την υπεύθυνη κάλυψη των προσφύγων, την πλαισίωσή τους και την προάσπιση γενικότερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φεύγουν «νύχτα», αποσύροντας τις δραστηριότητές τους και αφήνοντας μέχρι την τελευταία στιγμή χωρίς ενημέρωση τους/τις εργαζόμενους/ες. Επίσης, στη διαδικασία αποχώρησης, οι διοικήσεις των ΜΚΟ που προχωρούν σε μαζικές απολύσεις, ελίσσονται παραπλανώντας τους/τις εργαζόμενους/ες αναφορικά με τα εργασιακά τους δικαιώματα προκειμένου να αποχωρήσουν αλώβητες. Την ίδια στιγμή, οι αποδέκτες των υπηρεσιών των ΜΚΟ- οι οποίες άλλοτε υπεραμύνονταν για την τήρηση του κώδικα δεοντολογίας τους απέναντι στις ευάλωτες ομάδες- μένουν εκτεθειμένοι/ες μαθαίνοντας ξαφνικά ότι θα διακοπεί βίαια η ψυχολογική τους υποστήριξη ή ότι θα αφεθούν στο έλεος οι νομικές τους υποθέσεις. Η κατάσταση αυτή δείχνει να κλιμακώνεται, καθώς το επόμενο διάστημα τόσο εθνικές, όσο και διεθνείς, ΜΚΟ αναμένεται να διακόψουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες, διογκώνοντας το κύμα απολύσεων εργαζομένων.
Προσβλέποντας στην τήρηση όρων αξιοπρέπειας και δικαιοσύνης για όλους/ες τους/τις εργαζόμενους/ες, και για τον προσφυγικό πληθυσμό, διεκδικούμε:
- Αναγνώριση του πραγματικού καθεστώτος εργασίας μας.
- Καμία άκυρη/παράνομη απόλυση και συμμόρφωση της εργοδοσίας με την εργατική νομοθεσία.
- Έγκαιρη ενημέρωση των εργαζομένων για το μέλλον των συμβάσεών τους, λαμβάνοντας υπόψη την κρίσιμη κατάσταση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Επιπλέον, καλούμε όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις να συμμετέχουν στην παράσταση διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία της ΜΚΟ “Save the Children” (Πατησίων 81, εντός στοάς), την Πέμπτη, 27 Ιουλίου, στις 4.30μμ.