Στις 21.10.20 εργαζόμενη στην κλινική αποκατάστασης θυμάτων βασανιστηρίων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) στην Αθήνα, στη θέση της γραμματείας/reception και μέλος του ΣΒΕΜΚΟ ενημερώθηκε για την απόλυσή της με πρόφαση την υπολειτουργία της κλινικής λόγω COVID.
Η συναδέλφισσα είναι μονογονέας και εργάζεται στην κλινική από τον Μάιο του 2018. Από τις αρχές του 2020, μετά την άφιξη της καινούργιας συντονίστριας πεδίου της κλινικής, έπεσε θύμα συστηματικής στοχοποίησης και διάκρισης. Ενδεικτικά, κατά την περίοδο της καραντίνας, ενώ στο υπόλοιπο προσωπικό δόθηκε η επιλογή να εργαστεί από το σπίτι, ζητήθηκε από εκείνη να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού. Μάλιστα δεν της δόθηκε καμία άλλη εναλλακτική και δεν συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα εργασίας της κλινικής. Όταν άρχισαν να εξαντλούνται οι μέρες άδειας της, και η ίδια έθεσε ζήτημα ισότιμης συμμετοχής στην ομάδα και εργασία με φυσική παρουσία στη κλινική, η απάντηση ήταν αρνητική. Επιπλέον το αίτημά της για συμπερίληψη στο πρόγραμμα εργασίας της κλινικής είχε σαν αποτέλεσμα περαιτέρω κακοποιητικές συμπεριφορές από τη συντονίστρια. Όταν έθεσε υπ’όψιν της υπεύθυνης ανθρώπινου δυναμικού περιστατικά και συμπεριφορές, ξεκαθαρίστηκε ότι απαγορεύεται ο εξαναγκασμός σε λήψη άδειας ειδικού σκοπού και η συναδέλφισσα επέστρεψε στην εργασία της. Το επόμενο διάστημα ήταν η μόνη εργαζόμενη στην οποία γινόταν καθημερινά τηλεφωνικός έλεγχος από τη συντονίστρια πεδίου, τόσο κατά την ώρα έναρξης όσο και λήξης του ωραρίου της, για να διαπιστωθεί, ότι ήταν στη θέση της. Επίσης, χωρίς να της έχει δοθεί ο απαραίτητος εξοπλισμός (λάπτοπ), όπως στην περίπτωση άλλης εργαζόμενης, της ανατέθηκαν εργασίες με εξαιρετικά πιεστικό χρονοδιάγραμμα, με αποτέλεσμα την σωματική και ψυχολογική καταπόνηση της, την στιγμή δε που η συμπεριφορά της διοίκησης προς τις άλλες εργαζόμενες της κλινικής ήταν διαφορετική και ελαστική.
Στην αρχή του Οκτωβρίου, λίγο πριν την ανακοίνωση της απόλυσής της, έγινε απόπειρα να της επιβληθεί σαν καθήκον η θερμομέτρηση των ασθενών και η αξιολόγηση των συμπτωμάτων Covid που γίνεται κατά την είσοδο των ασθενών στην κλινική. Η συναδέλφισσα αρνήθηκε θέτοντας τα παρακάτω ζητήματα: η θερμομέτρηση ήταν εκτός του καθηκοντολογίου της, δεν έχει τις γνώσεις να αναλάβει αυτή την ευθύνη απέναντι στους ασθενείς και τους συναδέλφους της, ενώ δεν τηρούνται καν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και η ίδια ανήκει σε ευάλωτη ομάδα πληθυσμού. Σημείωσε επίσης τον προβληματισμό της για το ότι η αξιολόγηση συμπτωμάτων γίνεται μόνο στους ασθενείς της κλινικής και όχι σε όσες άλλες εισέρχονται στο χώρο, δημιουργώντας εμπράκτως σαφή διάκριση μεταξύ προσωπικού και επισκεπτριών από τη μία και, ασθενών από την άλλη, ξεχωρίζοντας “εμάς” από “αυτούς”. Τη θέση αυτή, η οποία έως τότε καλυπτόταν εθελοντικά από μέλη του προσωπικού, και την οποία είχε αρνηθεί χωρίς συνέπειες ιατρικό προσωπικό της κλινικής λόγω του φόβου έκθεσης στον Covid, η διοίκηση της κλινικής προσπάθησε να την επιβάλει στη συναδέλφισσα, τόσο με άμεσα αιτήματα όσο και με έμμεση ψυχολογική πίεση. Την άρνησή της αυτή ακολούθησαν δηλώσεις από τον άμεσα προϊστάμενο της ότι αν εμείνει, θα κινηθούν πειθαρχικές διαδικασίες. Οι δε δικαιολογημένες της επιφυλάξεις στοχευμένα ερμηνεύτηκαν, κατά τις συναντήσεις της με το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού, ως άρνηση εκτέλεσης καθήκοντος προκειμένου να στοιχειοθετηθεί απόλυση.
Η διακριτική μεταχείριση και οι κακοποιητικές συμπεριφορές που υπέστη η συναδέλφισσα δεν αποτελούν μεμονωμένα γεγονότα σε μια οργάνωση, η οποία προσφέρει δυσανάλογα εργασιακά προνόμια και επιτελικούς ρόλους στο διεθνές της προσωπικό (expats) κατά τις αποστολές του, σε σχέση με τα προνόμια των ντόπιων εργαζομένων. Παρότι αυτή η πραγματικότητα δεν αποτελεί ιδιαιτερότητα των αποστολών στην Ελλάδα, στην εν λόγω κλινική η θεσμική διάκριση μεταξύ των εργαζόμενων αποτυπώνεται επιπλέον και στο μεγάλο αριθμό εξαναγκασμένων παραιτήσεων, απολύσεων και αποχωρήσεων αποκλειστικά ντόπιου προσωπικού. Επιβεβαιώνοντας την καταγεγραμμένη σε διεθνές επίπεδο αποικιοκρατική προσέγγιση των ΓΧΣ, η οργάνωση επενδύει σε φθηνό εξειδικευμένο ντόπιο προσωπικό και απολύει μια χαμηλόμισθη μονογονέα μητέρα που διεκδικεί τα δικαιώματά της σε εποχή πανδημίας, την στιγμή που διευκολύνονται αποστολές expats με όλη τους την οικογένεια, όλα τα έξοδα πληρωμένα και παχυλούς μισθούς εξωτερικού. Η απόλυση της συναδέλφισσας είναι άδικη και εκδικητική χωρίς κανένα κοινωνικό κριτήριο, αφού, όπως φαίνεται, αυτά αναγνωρίζονται μόνο στο διεθνές προσωπικό της οργάνωσης.
Η περίπτωση της συναδέλφισσας από τους ΓΧΣ αναδεικνύει επίσης για ακόμα μια φορά τη θέση των γυναικών και των θηλυκοτήτων στους χώρους εργασίας, η οποία όχι μόνο παραμένει δυσμενής αλλά επιδεινώνεται συνεχώς. Είναι σαφές πως οι ΜΚΟ -παρά το σαθρό ανθρωπιστικό προσωπείο που προβάλλουν- δεν αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα της ευρύτερης εργασιακής βαρβαρότητας. Μισθολογικό χάσμα, ελαστικές μορφές εργασίας, απλήρωτη οικιακή εργασία, απολύσεις εγκύων και νέων μητέρων, έμφυλοι αποκλεισμοί και σεξιστικές συμπεριφορές συνθέτουν το σκηνικό της καθημερινής εργασιακής μας πραγματικότητας. Οι συνθήκες γαλέρας που ισχύουν για τις εργαζόμενες έχουν περαιτέρω επιδεινωθεί λόγω της ‘’έκτακτης ανάγκης’’ στην Covid εποχή. Επικίνδυνη εργασία λόγω ελλιπών μέτρων προστασίας, απώλεια εργασιακών κεκτημένων (όπως έγινε με την άδεια ειδικού σκοπού, που επιβάρυνε ιδίως τους γονείς με μικρά παιδιά), εντατικοποίηση και επισφάλεια συνθέτουν ένα σκηνικό εργασιακού μεσαίωνα.
Σε αυτή τη κατάσταση που διαμορφώνεται, με την επίθεση κράτους και αφεντικών, η απάντηση δε μπορεί να είναι άλλη από αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων, συλλογικοποίηση των αντιστάσεων μας και αντεπίθεση για να πάρουμε πίσω όσα μας ανήκουν.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΥΜΕΝΗ ΣΥΝΑΔΕΛΦΙΣΣΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΛΥΣΗΣ
ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΙΣΘΩΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ ΚΑΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΜΕ ΤΑ ΑΦΕΝΤΙΚΑ