Στις 9 και 10 Ιανουαρίου, πραγματοποιήθηκε στο Hilton το πολυσυνέδριο «Money Show», στο πλαίσιο του οποίου φιλοξενήθηκε Φεστιβάλ Εθελοντισμού και Πολιτισμού Χωρίς Σύνορα και συζήτηση με θέμα «Θέσεις Εργασίας στην Κοινωνική Οικονομία». Στην εκδήλωση-συζήτηση, εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Κοιν.Σ.Επ. (μεταξύ άλλων οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Praksis, Volunteer4Greece, SciFY, Action Finance Initiative, Wise Greece, Επιχειρώ Κοινωνικά) και ακαδημαϊκοί, απευθυνόμενοι σε «άτομα που βρίσκονται σε επαναπροσδιορισμό και επανεκκίνηση της καριέρας τους» (σε ανέργους δηλαδή) παρουσίασαν το έργο τους, τις ευκαιρίες εργασίας σε ΜΚΟ και φορείς κοινωνικής οικονομίας και μας εξήγησαν πώς αντιλαμβάνονται την απασχόληση στον τομέα αυτό.
Μάθαμε, λοιπόν, ότι οι «εθελοντικές οργανώσεις» αναζητούν εξειδικευμένους «συνεργάτες», με υψηλό αίσθημα ευθύνης προς το κοινωνικό σύνολο, που φυσικά δεν θα γίνουν καριερίστες, ούτε θα συσσωρεύσουν πλούτο. Ωστόσο, οι συνθήκες αυτές αντισταθμίζονται από την πλήρωση που νιώθει ο «συνεργάτης» μέσω της προσφοράς και της ταύτισης με το ιδεώδες της εκάστοτε οργάνωσης. Επιβεβαιώσαμε, επίσης, ότι η προηγούμενη εθελοντική απασχόληση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στην αγορά εργασίας, ή αλλιώς «ευκαιρία και ατού για τη συμπλήρωση βιογραφικού».
Στην παρέμβασή μας στην εκδήλωση, επιχειρήσαμε μια ερμηνεία της «εμπνευσμένης» παρουσίασης των εργασιακών σχέσεων στις ΜΚΟ, η οποία βρίσκεται λίγο πιο κοντά στην πραγματικότητα που βιώνουμε.
Συγκεκριμένα, εξηγήσαμε ότι η «μη συσσώρευση πλούτου» ισοδυναμεί με πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή της μισθοδοσίας μας και, σε κάθε περίπτωση, με υποαμοιβόμενη εργασία, παρά τα «υψηλά προσόντα» που αναζητούν οι ΜΚΟ. Η «επαγγελματική μας ανέλιξη» ανακόπτεται από τη διαρκή υποτίμηση της εργασίας μας, καθώς και από το γεγονός ότι η πλειονότητα των εργαζομένων βρίσκεται σύντομα εκτός κλάδου, λόγω των απαράδεκτων συνθηκών εργασίας (ή εξωθείται εκτός αυτού επειδή διεκδίκησε βελτίωση των όρων αμοιβής και εργασίας). Διευκρινίσαμε, τέλος, ότι εθελοντισμός δεν είναι η υπερωριακή απλήρωτη εργασία (άραγε οι εργαζόμενοι των εκπροσωπούμενων ΜΚΟ που συμμετείχαν στο πάνελ θα αμειφθούν για την πολύωρη παρουσία τους εκεί μέσα στο Σαββατοκύριακο;), ούτε η ανασφάλιστη πλήρης απασχόληση «εθελοντών» σε θέσεις που θα έπρεπε να καλύπτονται με μισθωτή εργασία.
Η «ανθρωπιστική κρίση», οι τεράστιες ανάγκες του προσφυγικού, η προστασία του περιβάλλοντος (μεταξύ άλλων) και, κυρίως, η ανάθεσή τους από το κράτος σε ΜΚΟ και άλλους φορείς, φέρνει ολοένα πιο έντονα στο προσκήνιο τη συζήτηση γύρω από την κοινωνική οικονομία και εργασία. Για να αποφεύγεται η όποια σύγχυση, κοινωνική δεν είναι η «μαύρη» και απλήρωτη εργασία. Η εκμετάλλευση των προσδοκιών των ανέργων για μελλοντική πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας και η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση.
Κλείνοντας, μάλλον συμφωνούμε με τον εισηγητή που από το βήμα δήλωνε (και «έκοβε» περίτεχνα -πλην σαφώς- την παρέμβασή μας) ότι «όλα αυτά είναι γνωστά, οι συνθήκες εργασίας είναι ίδιες με μιας κανονικής επιχείρησης». Είμαστε κι εμείς κανονικοί εργαζόμενοι, πολύ συχνά δε με εργοδότες εντυπωσιακά πρόθυμους να εφαρμόσουν πρώτοι τις εκάστοτε νέες αντεργατικές διατάξεις, θα συμπληρώναμε…