http://resistevictions.gr/2020/01/02/apologismos-gia-ti-drasi-tis-syneleysis-enantia-stis-exoseis-prosfygon-prosfygisson/
Τον Απρίλιο του 2019 το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων σε ΜΚΟ (ΣΒΕΜΚΟ) κάλεσε σε ανοιχτή συνέλευση ενάντια στην εφαρμογή του μέτρου των εξώσεων από δομές στέγασης (σε διαμερίσματα και camps) προσφύγων/σσων (1) που στεγάζονταν μέσω του προγράμματος ESTIA. Aπό αυτό το κάλεσμα δημιουργήθηκε μια συνέλευση με τη συμμετοχή κι άλλων σωματείων-ομάδων εργαζομένων, καταλήψεων στέγης μεταναστών, αλληλέγγυων συλλογικοτήτων κι ατόμων. Η συνέλευση κάλεσε σε πορεία προς την Βουλή και τα γραφεία της ΕΕ το απόγευμα της 16/4/2019, μέρα που το ΣΒΕΜΚΟ κάλεσε σε απεργία ενάντια στην εφαρμογή του μέτρου των εξώσεων. Η απεργία πραγματοποιήθηκε με μεγάλη συμμετοχή εργαζομένων σε ΜΚΟ, ενώ στην απογευματινή πορεία συμμετείχαν 800 περίπου άτομα.
Για τη συνέχεια του αγώνα που ξεκινούσε, προκρίθηκε η μονιμοποίηση της εβδομαδιαίας αυτοοργανωμένης διαδικασίας στην οποία δόθηκε το όνομα “Συνέλευση ενάντια στις εξώσεις προσφύγων-προσφυγισσών” κι οποία όρισε τρεις πολιτικούς στόχους – άξονες λειτουργίας:
α. την προσπάθεια μπλοκαρίσματος του μέτρου των εξώσεων μέσα από κοινούς αγώνες ντόπιων-προσφύγων
β. την αλληλεγγύη σε εργαζόμενους ΜΚΟ που διώκονται λόγω άρνησης εφαρμογής του μέτρου και
γ. την πολιτική ανάδειξη του ζητήματος της στέγασης.
Μέχρι τις αρχές Ιούλη του 2019 που δραστηριοποιήθηκε, η συνέλευση απευθύνθηκε με κείμενα και μικροφωνικές σε χώρους που συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός μεταναστών (Υπηρεσίες Ασύλου, camp Ελαιώνα, πλατεία Βικτωρίας κ.α.) και διοργάνωσε ανοιχτή εκδήλωση-συζήτηση στο Πολυτεχνείο την Τρίτη 11/06/19. Στην συγκεκριμένη εκδήλωση μίλησε και μια πληττόμενη οικογένεια προσφύγων, που μόλις είχαν πετάξει στο δρόμο μπράβοι του Δήμου Πειραιά. Η οικογένεια αυτή μετά από μεσολάβηση μας έμεινε προσωρινά σε μια κατάληψη στέγης των Εξαρχείων, ενώ μετά τη δημοσιοποίηση της καταγγελίας της έξωσης από την συνέλευση και την επικοινωνία με δικηγόρους, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (ΥΑ ή UNHCR) απολογήθηκε και βρήκε εντέλει διαμέρισμα για την οικογένεια.
Η “συνέλευση ενάντια στις εξώσεις προσφύγων-προσφυγισσών” δεν κατάφερε το φθινόπωρο του 2019 να συνεχίσει την δραστηριοποίηση της με ανοιχτούς και μαζικούς όρους, με όσους/ες απομείναμε να προχωράμε στην συγγραφή αυτού του κειμένου απολογισμού για μελλοντική αξιοποίηση από ανάλογα κινηματικά εγχειρήματα.
Όσον αφορά τον στόχο της δημιουργίας μια κοινότητας αγώνα εργαζομένων, προσφύγων/μεταναστών και αλληλέγγυων, είναι καταρχάς σίγουρο ότι η διαδικασία δεν κατάφερε να ανταπεξέλθει ικανοποιητικά σε μια σειρά από οργανωτικές δυσκολίες (μεταφράσεις, ύπαρξη αλληλέγγυων διερμηνέων κτλ.) που θα διευκόλυναν την ισότιμη συμμετοχή σε αυτήν μεταναστών/τριών και εν γενει μη ομιλούντων την ελληνική γλώσσα. Αλλά και πέραν των σημαντικών αυτών οργανωτικών ανεπαρκειών, θεωρούμε ως μεγάλης σημασίας την αδυναμία διατύπωσης (αν και συζητήθηκε αρκετά σε διάφορα επίπεδα, πχ. για τη σημασία της ύπαρξης νομικής υποστήριξης) μιας έμπρακτης πρότασης απάντησης στην πρακτική των εξώσεων, που θα μπορούσε να επικοινωνηθεί απλά και κατανοητά στα πληττόμενα από το μέτρο μεταναστευτικά υποκείμενα. Ενδεχομένως, έχοντας οι περισσότεροι/ες στο μυαλό μας μια μεθοδολογία αγώνα από τις κινητοποιήσεις ενάντια στους πλειστηριασμούς κατοικιών, να προσδοκούσαμε τη συνάντηση με τις αρνήσεις προσφύγων/σσων μέσω έκτακτων καλεσμάτων αλληλεγγύης που θα εμπόδιζαν την έμπρακτη εφαρμογή του μέτρου. Χωρίς να μπορούμε να μιλήσουμε για την μορφή που πήραν οι αρνήσεις των προσφύγων/σσων απέναντι στο μέτρο, αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι αυτό δεν συμπυκνώνεται τόσο σε μια χρονική στιγμή βίαιης εφαρμογής, όσο διαχέεται στο σύνολο της λειτουργίας τέτοιων προγραμμάτων, κυρίως μέσω της σύνταξης λίστας αξιολογήσεων ευαλωτότητας, που κρίνουν τη δυνατότητα ή μη παράτασης της παραμονής των “ωφελούμενων” προσφύγων/σσων στις δομές στέγασης. Αναλόγως, δεν βρήκαμε τρόπο να αντιμετωπίζουμε το ζήτημα του εκβιασμού της μη καταβολής του μηνιαίου επιδόματος της ΥΑ προς όσους/ες δεν συμμορφωθούν με το μέτρο. Εντέλει, γνωρίζοντας ότι το μέτρο των εξώσεων αποτελεί ένα σημαντικό αλλά μικρό στιγμιότυπο του ευρύτερου προβλήματος της έλλειψης στέγης για τους μετανάστες/στριες, δε νοιώσαμε ότι, πέραν της προσπάθειας σαμποτάζ του μέτρου, μπορούσαμε να υποστηρίξουμε μια πολιτική αντιπρόταση απέναντι σε αυτό, π.χ. μέσω εξάπλωσης του μέσου των καταλήψεων στέγης που να αντιστοιχεί τόσο στο μέγεθος των αναγκών των προσφύγων όσο και στους θεσμικούς και μη εκβιασμούς που δέχονται.
Δυσκολίες συναντήσαμε και στην προσπάθειά μας να σταθούμε αλληλέγγυα σε εργαζόμενες/ους που αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στην εκτέλεση των εξώσεων. Όπως και για τους πρόσφυγες/προσφύγισσες έτσι και για τις εργαζόμενες/ους δεν υπήρχε μια στιγμή άρνησης, καθώς συμμετέχουν σε μια διαδικασία εκτίμησης ευαλωτότητας με πολλά στάδια, διαδικασία που σχετίζεται σε πολλές περιπτώσεις, με το σύνολο του αντικειμένου της δουλειάς τους και συνήθως στοχεύει στην υποστήριξη και όχι στην εξαθλίωσή τους. Γνωρίζουμε πως, με αυτό το δεδομένο, πολλές εργαζόμενες/οι δε συμμετείχαν τελικά στη διαδικασία των εξώσεων, ακολουθώντας διάφορους τρόπους άρνησης ή αποφυγής της, χωρίς όμως αυτό να πάρει συλλογικά χαρακτηριστικά και σαφή πολιτικό χαρακτήρα. Αναγνωρίζουμε επίσης πως δεν κατορθώσαμε να απευθυνθούμε στοχευμένα στα άτομα που εργάζονται στα στεγαστικά προγράμματα για πρόσφυγες/ισσες, τόσο γιατί μας ξεπέρασε η πολυπλοκότητα της εργασιακής τους κατάστασης και ο χωρικός και οργανωσιακός κατακερματισμός τους όσο και γιατί θεωρήσαμε- λανθασμένα- πως η συστηματική συμμετοχή στη συνέλευση σωματείων και εργατικών ομάδων θα ήταν αρκετή για να επιτευχθεί αυτή η απεύθυνση. Σημαντικό μας έλλειμμα, όμως, ήταν τελικά και το γεγονός πως αναμέναμε από τις/τους εργαζόμενες/ους τη γενίκευση κάποιων υπαρκτών τάσεων για άρνηση εργασίας χωρίς, και στη δική τους περίπτωση, να διατυπώσουμε μια συγκεκριμένη τακτική για έμπρακτη αλληλεγγύη σε όσους/ες θα αρνούνταν ή αρνήθηκαν να διευκολύνουν ή να συμμετέχουν στη διαδικασία των εξώσεων.
Η ενασχόληση της συνέλευσης με μια ειδική μορφή του προβλήματος στέγασης, αυτή που αφορούσε ορισμένα στεγαστικά προγράμματα και την έξωση των μεταναστών/στριων από αυτά που ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ, ξεπεράστηκε από τις γενικές εξελίξεις κλιμάκωσης του πολέμου κατά των μεταναστών και μεταναστριών, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τη χορήγηση ασύλου και την εκκένωση καταλήψεων στέγης μεταναστών/στριων. Αποτελεί γενική μας αποτίμηση ότι από τη συνέλευση έλλειψε η σύνδεση με άλλους αγώνες αλληλεγγύης υπέρ των μεταναστών/στριων, στις οποίες συμμετείχαν και οι ίδιοι/ίδιες, και ειδικότερα η έλλειψη σύνδεσης με κινηματικές διαδικασίες που αφορούσαν το γενικό πρόβλημα στέγασης, αγώνες που εκτείνονταν από ατομικές αντιστάσεις στις εξώσεις από τα προγράμματα στέγασης, μέχρι μαζικούς αγώνες ενάντια στις εκκενώσεις των καταλήψεων στέγης. Η αδυναμία αυτή έχει ως υλική βάση τον μεγάλο θεσμικό κατακερματισμό των όσων έχουν την ελληνική υπηκοότητα και των μεταναστών/στριών, κατακερματισμό ανάμεσα σε εργαζομένους και πρόσφυγες/μετανάστες/στριες με ή χωρίς χαρτιά, με ή χωρίς δικαίωμα ασύλου, με ή χωρίς πρόσβαση σε ειδικά προγράμματα πρόνοιας και επιδόματα, θεσμικό κατακερματισμό μεταξύ Αθήνας και επαρχίας, αλλά και μεταξύ των επιχειρήσεων που κερδοφορούν από το προσφυγικό (ΜΚΟ), των Δήμων και άλλων φορέων, γεγονός που δημιούργησε και δημιουργεί υλικά συμφέροντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις πολλών διαφορετικών ταχυτήτων. Η συνέλευσή μας ενάντια στις εξώσεις δεν μπόρεσε να υπερβεί αυτό τον κατακερματισμό, ούτε όμως να χαράξει ένα συγκεκριμένο και αποτελεσματικό δρόμο διασύνδεσης και οργάνωσης διαφορετικών αγώνων ντόπιων και προσφύγων/μεταναστών/στριων γύρω από το πρόβλημα της στέγασης.
Ο απολογισμός μας αυτός αποτελεί την καταληκτική πράξη της Συνέλευσης Ενάντια στις Εξώσεις. Θεωρούμε πως η προσπάθειά μας, μολονότι δεν πέτυχε, άφησε πίσω της ορισμένα πολιτικά συμπεράσματα, πάνω στις δυνατότητες και κυρίως στα όρια και στα εμπόδια που αντιμετώπισε και πιθανότατα θα αντιμετωπίσει κάθε προσπάθεια σύνδεσης των αγώνων ντόπιων και μεταναστών/στριων, εργαζόμενων και χρηστών/χρηστριών των υπηρεσιών τους. Για αυτό θεωρούμε σημαντική τη κοινοποίηση αυτής της συλλογικής εμπειρίας η οποία υπήρξε και διδακτική και για εμάς τους ίδιους/ίδιες και τις συλλογικότητές μας, αλλά και για μελλοντικές ανάλογες προσπάθειες που αναγκαστικά θα προκύψουν, όσο εντείνεται η καπιταλιστική αναδιάρθρωση, ο πόλεμος και η εκμετάλλευση των μεταναστών/στριών, κομμάτι της συνολικότερης επίθεσης στους/στις εργαζόμενους/ες διεθνώς, τις μειονότητες και τους/τις καταπιεσμένους/ες.
Κάποιες συλλογικότητες που συμμετείχαν στη «Συνέλευση ενάντια στις εξώσεις προσφύγων-προσφυγισσών»
Υποσημείωση:
1. Επιλέξαμε ως συνέλευση να χρησιμοποιούμε τον όρο “πρόσφυγας/σσα” λόγω της συγκεκριμένης μας θεματικής ενάντιο στο μέτρο των εξώσεων, που αφορούσε αποκλειστικά δικαιούχους διεθνούς ανθρωπιστικής προστασίας. Σε ζητήματα που ξεφεύγουν από αυτήν την θεματική, όπως είναι το ζήτημα της στέγασης από μια γενικότερη, πολιτική σκοπιά, χρησιμοποιούμε (και) τον ευρύτερο όρο “μετανάστης/στρια”.