Και τελικά αναρωτιόμαστε: μήπως συνηθίσαμε το θάνατο;

Η (δια)κρατική δολοφονία στην Πύλο…

Από το πρωί της 13/06 οι αρχές είχαν ενημερωθεί για την ύπαρξη του σκάφους και από το μεσημέρι της ίδιας μέρας οι ελληνικές αρχές και η Frontex το είχαν ήδη εντοπίσει, γνώριζαν ότι η μηχανή του είχε σταματήσει να λειτουργεί, ενώ τα επιβαίνοντα σε αυτό άτομα είχαν ήδη απευθύνει έκκληση για βοήθεια. Οι αρχές είχαν εντοπίσει το σκάφος τουλάχιστον 13-14 ώρες πριν από το ναυάγιο, όπως παραδέχεται εκπρόσωπος τύπου του λιμενικού σε διάφορες συνεντεύξεις που έδωσε. Εκατοντάδες άνθρωποι στοιβαγμένοι σε ένα σαπιοκάραβο σε μια απελπισμένη προσπάθεια να φτάσουν στην Ιταλία. Το λιμενικό όχι μόνο δεν έκανε καμία ενέργεια για τη διάσωσή τους, αλλά εν τέλει ρυμούλκησε το σκάφος με σχοινί, προφανώς χωρίς καμία πρόθεση διάσωσης, προκαλώντας το αναποδογύρισμα και τη βύθισή του. Το ίδιο είχε συμβεί και το 2014 στο Φαρμακονήσι, όταν δηλαδή το λιμενικό είχε προκαλέσει ναυάγιο εξαιτίας επαναπροώθησης με ρυμούλκηση, υπόθεση για την οποία η Ελλάδα καταδικάστηκε μέχρι και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η 14η Ιουνίου 2023 ξημέρωσε αποκαλύπτοντας ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα των ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών των τελευταίων χρόνων. Για μία ακόμη φορά, το Αιγαίο γέμισε με κορμιά μεταναστών.  Όσο περνούσαν οι μέρες, οι μαρτυρίες των επιζώντων περιέγραφαν τη φρίκη που έζησαν. Η προσπάθεια συγκάλυψης εκ μέρους των ελληνικών αρχών ξεκίνησε αμέσως καθώς ειπώθηκε ότι τα επιβαίνοντα «δεν ήθελαν να σωθούν» και επιστρατεύτηκε μια μεγάλη γκάμα γελοίων δικαιολογιών που προβάλλονται κάθε φορά που έχουν οδηγήσει στο θάνατο δεκάδες, και αυτή τη φορά εκατοντάδες, ανθρώπους. Σύμφωνα με το ελληνικό κράτος, υπεύθυνοι είναι 9 από τα επιβαίνοντα, μεταξύ των οποίων και ένας ανήλικος. Οι «κακοί» διακινητές, το πολυπαιγμένο αφήγημα που αναπαράγει και μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, πρωταγωνίστησε και πάλι. Τη στιγμή που είναι γνωστό ότι οι διακινητές δεν ανεβαίνουν στα σαπιοκάραβά τους και αναγκάζουν κάποιο από τα επιβαίνοντα να «κυβερνήσει» τη βάρκα και είναι αυτό το άτομο που στη συνέχεια θα συλληφθεί, φυλακιστεί και καταδικαστεί.

… είναι αποτέλεσμα της θανατοπολιτικής που ασκείται στα σύνορα

Κοινός τόπος, ακόμη και για θεσμικάόργανα όπως η Ύπατη Αρμοστείατου ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, είναι ότι «Το ναυάγιο θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί», αυτό που δεν είναι κοινός τόπος όμως είναι ότι οι θανατοπολιτικές που έχουν υιοθετηθεί όλα αυτά τα χρόνια οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια σε αυτό. Επομένως όχι, δεν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί! Κάθε φορά που μαθαίνουμε για μία ακόμη κρατική δολοφονία, ευχόμαστε να μη συνηθίσουμε το θάνατο. Η τωρινή δολοφονία 600 ανθρώπων, μας κάνει να φοβόμαστε ότι μάλλον τον έχουμε συνηθίσει ήδη. Η βία έχει κανονικοποιηθεί, οι δολοφονίες έχουν γίνει καθημερινότητα, αλλάζει μόνο ο αριθμός των νεκρών, ο τόπος και ο τρόπος. Εδώ και χρόνια ξεβράζονται πτώματα στις ακτές της Ελλάδας. Γίνεται μια χαλαρή αναφορά στις ειδήσεις, «σορός μικρού παιδιού ξεβράστηκε στη Νάξο», «επιβάτες του Blue Star εντόπισαν πτώμα να επιπλέει, ανήκε σε άντρα 40-45 ετών».

Στο συνολικότερο πλαίσιο της αντιμεταναστευτικής πολιτικής του ελληνικού κράτους, μπάτσοι στεριάς και θάλασσας δέρνουν, σκοτώνουν και βιάζουν, δεν καταγράφουν την είσοδο επί ελληνικού εδάφους, τους αφήνουν γυμνούς χωρίς ρούχα, χρήματα, κινητά τηλέφωνα και άλλα προσωπικά αντικείμενά. Η ραγδαία όξυνση της συνοριακής βίας συμπληρώνει από πρακτικές όπως κρατικές απαγωγές, εξαφανίσεις και pushback.

Τα pushbacks δεν είναι καινούρια πρακτική της ελληνικής κυβέρνησης

«Μας είπαν θα σας πετάξουμε ένα σχοινί για να σας τραβήξουμε στα ιταλικά νερά. Το έδεσαν στο μπροστινό μέρος του πλοίου μας. Την πρώτη φορά που έσπρωχναν κόπηκε. Το δεύτερο σχοινί δέθηκε από τη γωνιά του δικού τους πλοίου και έτσι που έσπρωχναν μετακινηθήκαμε όλοι στα δεξιά και μετά στα αριστερά. Σε δευτερόλεπτα αναποδογύρισε και όλοι έπεσαν στη θάλασσα. Καθόμουν στην αριστερή πλευρά του πλοίου. Όταν αναποδογυρίζαμε πήδηξα στη θάλασσα και μετά τράβηξα ένα μεταλλικό κάγκελο και βγήκα στην επιφάνεια».

«Ήταν πολλά πτώματα στη θάλασσα. Πριν βυθιστεί η βάρκα ήμουν στη γωνία και άκουγα τους ανθρώπους να προσπαθούν να ανοίξουν τις πόρτες του πλοίου για να σωθούν. Τους άκουγα να ουρλιάζουν. Πέθαναν πάρα πολλοί άνθρωποι μέσα σε αυτό το πλοίο. Δεν ξέρω πόσοι ακριβώς αλλά ήταν σίγουρα 450 άνθρωποι μέσα στη βάρκα. Βυθίζονταν μαζί με τη βάρκα και κανένας δεν μπορούσε να βγει από εκεί μέσα  (επιζώντες του ναυαγίου της Πύλου μιλούν στο TPP)

Όσο και αν η επίσημη θέση της Ελληνικής κυβέρνησης για τα pushbacks είναι κατηγορηματικά αρνητική και η οποιαδήποτε αναφορά βαπτίζεται ως ανθελληνική προπαγάνδα με στόχο να δυσφημίσει την χώρα μας στους ευρωπαίους εταίρους μας, τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο μαρτυρούν το αντίθετο. Τα pushbacks δεν είναι μια καινούργια πρακτική των ελληνικών κυβερνήσεων, δε σταμάτησαν ποτέ, ούτε εμποδίστηκαν από το πλήθος διεθνών και ευρωπαϊκών νόμων που υποκριτικά δηλώνει ότι εφαρμόζει το κράτος.

Το μοτίβο της φρίκης και της βαρβαρότητας κοινό. Φουσκωτή βάρκα ή κάποιο μεγαλύτερο πλεούμενο εντοπίζεται από κάποιο σκάφος του λιμενικού. Οι επιβαίνοντες καλούν σε βοήθεια. Το σκάφος του λιμενικού κάνει επικίνδυνες μανούβρες γύρω από το πλεούμενο και δημιουργεί κύματα, οι φωνές για βοήθεια σύντομα μετατρέπονται σε ουρλιαχτά τρόμου. Στη συνέχεια πλευρίζει το πλεούμενο προκειμένου να το ρυμουλκήσει.  Η προσπάθεια κάποιων από τους επιβαίνοντες να ανέβουν στο σκάφος του λιμενικού σταματάει βίαια καθώς δέχονται χτυπήματα με κοντάρια ενώ κάποιοι λιμενόμπατσοι τους σημαδεύουν με τουφέκια. Για να δημιουργήσουν μεγαλύτερο τρόμο,  ανά διαστήματα ρίχνουν προειδοποιητικές βολές.  Στη συνέχεια τους ρυμουλκούν έξω από τη περιοχή διάσωσης της Ελλάδας και τους εγκαταλείπουν. Εάν επιβιώσουν και φτάσουν στη Τουρκία, οι τουρκικές αρχές θα τους συλλάβουν. Αν δεν τους απελάσουν, όταν τους απελευθερώσουν θα τους αφήσουν όσο πιο μακριά από τη θάλασσα γίνεται για να τους πάρει περισσότερο χρόνο να επιστρέψουν.

Η κατασκευή της «Ευρώπης-φρούριο» ολοκληρώνεται με φράχτες που υψώνονται κατά μήκος των συνόρων, ενώ ασύλληπτα ποσά δίνονται για να εμποδιστούν -με οποιοδήποτε τρόπο- οι μεταναστές να φτάσουν στην Ευρώπη.  Και αν καταφέρουν να φτάσουν στην Ελλάδα, η πάγια μέθοδος «υποδοχής» είναι το να τους «κάνουμε το βίο αβίωτο», όπως είχε κυνικά ειπωθεί από τον αρχηγό της αστυνομίας το μακρινό πια 2013. Οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν κατά την άφιξή τους, που μόνο κατ’ευφημισμό μπορούμε να τις πούμε «υποδοχής» όταν υπάρχουν, είναι άθλιες, καθώς οι προσφύγισσες/πρόσφυγες εγκλωβίζονται για μήνες έως και χρόνια στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και στερούνται την πρόσβαση ακόμα και στα πιο θεμελιώδη αστικοδημοκρατικά δικαιώματα.

Το καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στην άνιση κατανομή των ευκαιριών να ζήσεις ή να πεθάνεις. Συνεπώς το σύστημα αυτό λειτουργούσε πάντα  με την ιδέα πως κάποιο αξίζει περισσότερο από τα υπόλοιπα.  Οι τεχνικές ρύθμισης και διαχείρισης της ζωής και του θανάτου των ανθρώπινων πληθυσμών που προσπαθούν να γλυτώσουν από τη πείνα και τον πόλεμο, τους καθιστούν αόρατους και απογυμνωμένους από κάθε δικαιϊκή εγγύηση.

Και ποιος είναι ο δολοφόνος;

Με  βάση αυτά ποιος είναι ο δολοφόνος; Είναι μάλλον αφελές το ερώτημα καθώς δε θα μάθουμε ποτέ πραγματικά το πρόσωπο του θύτη. Έχει όμως καμία σημασία; Όταν οι πολιτικές επιλογές ενός κράτους και του διακρατικού συνασπισμού της ΕΕ υποδεικνύουν πως οι όροι διάβασης των συνόρων τους είναι διαφορετικοί για κάποιους ανθρώπους έναντι κάποιων άλλων, έχει καμία σημασία πως λένε το λιμενόμπατσο που έδωσε τις εντολές για το επιχειρησιακό σχέδιο που ακολουθήθηκε; Μάλλον όχι. Όπως και στα Τέμπη λίγους μήνες πριν, μας είναι πραγματικά αδιάφορο το όνομα του τυχαίου υπαλλήλου που εν ώρα της δικής του υπηρεσίας η ξεχαρβαλωμένη και αποδιαρθρωμένη φούσκα του ΟΣΕ έσπειρε το θάνατο. Όμως δε μας είναι αδιάφορο το γεγονός της κρατικής δολοφονίας· στην αδιαφορία που δείχνει το κράτος απέναντι στους νεκρούς που αφήνουν πίσω τους οι πολιτικές επιλογές του και οι θανατηφόροι μηχανισμοί του, απαντάμε με παντελή αδιαφορία σχετικά με πρόσωπα-θύτες, παντελή αδιαφορία σε κάθε επιδεικτική διαπόμπευση κάποιου τυχαίου αποδιοπομπαίου τράγου που χρησιμοποιείται για το ξέπλυμα του γεγονότος της δολοφονίας.

Σίγουρα όμως δεν αδιαφορούμε για τα δολοφονημένα. Ακόμα και ανμάλλον δε μάθουμε ποτέ τα ονόματα των δολοφονημένων της Πύλου, γιατί ο βίος και η πολιτεία τους δεν έχει την ίδια αξία για τις ειδήσεις με τον αντίστοιχο βίο των ζάμπλουτων που έχασαν τη ζωή τους στο ατύχημα με το βαθυσκάφος στο ταξίδι αναψυχής (σικ) στο  ναυάγιο του Τιτανικού· ακόμα και αν προσπαθούν να μας πείσουν πως όλες οι ζωές μετράνε το ίδιο, η συλλογική μνήμη δε σβήνει τόσο εύκολα,δεν ξεχνά τους νεκρούς και τους δολοφόνους και αντιλαμβάνεται ότι στην πραγματικότητα οι ζωές των προσφυγισσών/ων δεν μετράνε το ίδιο με τις ζωές των τουριστών ….

Και τότε ποια είναι η δική μας θέση;

Η θέση μας παραμένει πάντα η ίδια: στο πλευρό των καταπιεσμένων. Κάποια από εμάς εργαζόμαστε στον εργασιακό χώρο ο οποίος στηρίζεται στη διαχείριση του ανθρώπινου πόνου που προκαλείται από τα κράτη και τις θανατοπολιτικές επιλογές τους. Τα αφεντικά μας (ΜΚΟ) διεκδικούν μονίμως ένα κομμάτι από την πίτα των χρηματοδοτήσεων που εκταμιεύονται για το σκοπό αυτό και το ανθρωπιστικό τους προσωπείο καταρρέει όταν το έργο τους γίνει αντιληπτό ως μία μεγάλη και κερδοφόρα μπίζνα που νομιμοποιεί τις πολιτικές ΕΕ και Ελλάδας. Αναγνωρίζουμε, λοιπόν, όχι μόνο την υποκρισία του 3ήμερου εθνικού πένθους – ειδικά από τη στιγμή που λίγες μέρες μετά πραγματοποιήθηκε επιχείρηση σκούπα στην Ομόνοια και εκκενώθηκε η δομή όπου έμεναν Κούρδοι πρόσφυγες στο Λαύριο–αλλά και την υποκρισία όσων δεν τοποθετούνται απέναντι στο τί περιμένει τα επιζόντα της Πύλου: fast-track διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου τους, απορριπτικές αποφάσεις, απελάσεις και καμία πρόσβαση σε υπηρεσίες.Η πιο πρόσφατη, άλλωστε, σύσταση του ελληνικού κοινοβουλίου καθιστά σαφές πως τα πράγματα πρόκειται να χειροτερέψουν για τα μεταναστά που φτάνουν στο ελληνικό κράτος. Χειρότερα θα είναι τα πράγματα με όσα εργάζονται στο χώρο των ανθρωπιστικών ΜΚΟ· η ποινικοποίηση της εργασίας που ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια με το Μητρώο Μελών των ΜΚΟ ως ένας τρόπος ξεσκαρταρίσματος του ποιο έχει δικαίωμα στην εργασία στις ανθρωπιστικές ΜΚΟ του «προσφυγικού» (το ΣΒΕΜΚΟ όλα αυτά τα χρόνια έχει αναδείξει το ζήτημα μέσα από πληθώρα δράσεων) φαίνεται να εντείνεται καθώς ήδη υπάρχουν αναφορές για δικηγόρους που αποκλείστηκαν από τα άτομα που εκπροσωπούν στις υποθέσεις ασύλου τους  και απειλήθηκαν με κατηγορίες για διακίνηση ανθρώπων. Το ελληνικό κράτος, λοιπόν, δεν πρόκειται να αλλάξει το ρόλο του στο ευρωπαϊκό σκηνικό: θα παραμείνει ένας τόπος διαλογής μεταναστών, όσο οι χώρες της ΕΕ κάνουν ένα profiling των χρήσιμων και των ευάλωτων που αξίζουν να βρεθούν στα κράτη τους, και τόπος εναπόθεσης και απέλασης όσων δεν αξίζουν, με ντόπιες και ξένες ΜΚΟ να αναλαμβάνουν εργολαβίες παροχής πρόνοιας, και με τα εργαζόμενα να έρχονται αντιμέτωπα με όλο και δυσμενέστερες συνθήκες εργασίας. Ως εργαζόμενα βάσης, όχι μόνο δεν ταυτιζόμαστε με τις πολιτικές επιλογές των αφεντικών μας, αλλά στεκόμαστε ενάντια σε αυτές και δίπλα σε όσα βρίσκονται αντιμέτωπα με τη φονική μηχανή φύλαξης των ελληνικών και ευρωπαϊκών συνόρων.

Να μην επιτρέψουμε να περάσει στη λήθη άλλη μια κρατική δολοφονία

Αλληλεγγύη σε όσα έρχονται αντιμέτωπα με την κρατική βία της φύλαξης των συνόρων

Συλλογικοί αυτοοργανομένοι αγώνες στη βάση για να διαμορφώσουμε από κοινού τις αντιστάσεις μας

Στηρίζουμε την πορεία στις 13/7/2023 στις 19:00 στην Ομόνοια