Στις 14 Απριλίου και ενώ βρισκόμαστε στο peak των μέτρων για τον COVID-19, υπογράφεται και κυκλοφορεί η ΚΥΑ που καθορίζει τη λειτουργία του «Μητρώου Ελληνικών και Ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ)» και του «Μητρώου Μελών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ)», που δραστηριοποιούνται σε θέματα διεθνούς προστασίας, μετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης. Με αυτό εφαρμόζεται ο νόμος που ψηφίστηκε το Φεβρουάριο, αλλάζει τη διαδικασία ένταξης των ΜΚΟ στο μητρώο, εισάγει το μητρώο μελών ΜΚΟ, το οποίο αφορά Δ.Σ., στελέχη, εργαζόμενες, εθελόντριες, συνεργάτες κλπ, επιχειρώντας παράλληλα να ορίσει και να περιγράψει το σκιάχτρο των ΜΚΟ, το οποίο μέχρι τώρα δεν είχε σαφή υπόσταση.
Πριν ασχοληθούμε με όσα φέρνει ο νέος νόμος, νιώθουμε την ανάγκη να παρουσιαστούμε. Τι είναι, λοιπόν, αυτές οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι; Τα επαγγέλματά μας ποικίλουν. Είμαστε κοινωνικές λειτουργοί, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, δικηγόροι, μάγειρες, φροντιστές, οδηγοί, παιδαγωγοί και εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και εξειδικεύσεων, διερμηνείς και πολιτισμικοί διαμεσολαβητές, γιατρίνες, νοσηλευτές, μαίες, διοικητικές υπάλληλοι, εμψυχώτριες, τεχνικοί, πληροφορικάριες και πλήθος άλλων. Δουλεύουμε σε κοντέινερ, γραφεία, camps, ιατρεία, στο δρόμο, στα σύνορα και στην ενδοχώρα. Είμαστε όσο διαφορετικές όσο και οι ειδικότητές μας, οι ηλικίες μας, οι χώρες καταγωγής και τα έγγραφά μας, για πολλά, όμως, από μας η εργασία μας δεν είναι ευκαιριακή και τυχαία, όπως συχνά ακούμε, ακόμα κι αν είναι οι εργοδοσίες μας μας απασχολούν με συμβάσεις μικρής διάρκειας ή ημιαπασχόλησης. Υπό τις πιο επισφαλείς, εντατικοποιημένες και αυθαίρετες εργασιακές συνθήκες, προσφέρουμε την εργασία μας σε ένα ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον, αναμετριόμαστε με την εξάλειψη της διάκρισης ανάμεσα σε “εμάς” και «εκείνες/εκείνους», επιδιώκοντας την υποστήριξη μεταναστ(ρι)ών.
Στη νέα ΚΥΑ διαβάσαμε πως όσα εργαζόμαστε στις δομές του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου (πχ Υπ. Ασύλου, camps, ξενοδοχεία) θα χρειαστεί να αποκτήσουμε ειδική ταυτότητα για να μπαίνουμε στο χώρο δουλειάς μας, αφού εγγραφούμε σε μητρώο «μελών ΜΚΟ». Για να αποκτήσουμε την ταυτότητα πρέπει οι εργοδότες μας να καταθέσουν στο Υπουργείο σειρά προσωπικών εγγράφων, μεταξύ των οποίων και το ποινικό μας μητρώο, «λευκό», χωρίς καμία τελεσίδικη καταδίκη για οποιοδήποτε αδίκημα, εκτός παραβίασης του ΚΟΚ. Ποινικό μητρώο και λοιπά στοιχεία (διεύθυνση, τηλέφωνο, email, βιογραφικό) των εργαζομένων, εθελοντών κτλ θα συγκεντρώνονται, αξιολογούνται και φυλάσσονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να αξιολογεί και την επίδοσή μας, για να μας πάρει πίσω την περιβόητη ταυτότητα.
Το ζήτημα των εγγράφων που ζητούν οι εργοδοσίες μας για να δουλέψουμε για αυτές μας είχε απασχολήσει και παλαιότερα. Ήδη ζητούνται λευκά ποινικά μητρώα από πλήθος συναδέλφων και συναδεφισσών που είτε εργάζονται σε δομές παιδικής προστασίας είτε σε μεγάλες διεθνείς οργανώσεις.
Ως συλλογικότητες και ως σωματεία πιστεύουμε πως καμία εργοδοσία και κανένα υπουργείο δεν έχει δικαίωμα να ζητάει και να διατηρεί τέτοιου είδους προσωπικά μας δεδομένα και έγγραφα. Κατά τη γνώμη μας, αυτή η τελευταία αλλαγή στη νομοθεσία έρχεται σε συνέχεια μιας σειράς αντιμεταναστευτικών και αντικοινωνικών πολιτικών και έχει σαν σκοπό να ασκήσει πίεση στις ΜΚΟ, αφήνοντας τις εργαζόμενες εκτεθειμένες. Ενώ το Υπουργείο Μετανάστευσης και η Κυβέρνηση, φαινομενικά τουλάχιστον, αναλαμβάνουν να φτιάξουν ένα κανονιστικό πλαίσιο για τις ΜΚΟ, η στάση αυτή σχετίζεται άμεσα με τα πογκρόμ, τον ξενοφοβικό και ρατσιστικό λόγο και τη στοχοποίηση της εργασίας (και των εργαζόμενων) σε ΜΚΟ που αναπτύχθηκαν το τελευταίο διάστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι η αυστηροποίηση του μητρώου ΜΚΟ ήταν από τα πρώτα τρία πράγματα που υπόσχονταν οι τοπικοί άρχοντες στα φασιστικά μπλόκα στη Λέσβο. Η σκοπιμότητα του νόμου, πέρα από την προσχηματική αφήγηση που χτίζεται εδώ και χρόνια, ότι το κράτος «θα βάλει τάξη στο ξέφραγο αμπέλι των ΜΚΟ», ταυτίζει τις εργαζόμενες με τα αφεντικά τους και εξυπηρετεί ένα σύγχρονο κυνήγι μαγισσών, μία ακόμα απόπειρα φίμωσης οποιασδήποτε κριτικής, εναντίωσης και ανάδειξης αλληλέγγυων αντανακλαστικών. Με πρόσχημα τον έλεγχο των διοικήσεων των ΜΚΟ και της διαχείρισης των χρημάτων, ουσιαστικά χτυπάει τις εργαζόμενες και τους πρόσφυγες, νομιμοποιώντας την ήδη υπαρκτή τους στοχοποίηση.
Είναι προφανές πως ένα μητρώο μελών ΜΚΟ (ποιος βάφτισε άραγε τις εργαζόμενες μέλη;) δεν έχει πρακτικό λόγο ύπαρξης, καθώς όλες οι απαραίτητες για το κράτος πληροφορίες, όλα τα στοιχεία μας, βρίσκονται ήδη στην ΕΡΓΑΝΗ. Η δημιουργία αυτού του νέου μητρώου συμβολικά συντελεί στο να παρουσιαζόμαστε ως ένα είδος εργαζομένων προς επιτήρηση, δυνητικά επικινδύνων και παραβατικών. Ο αυταρχικός και τιμωρητικός χαρακτήρας του νέου νόμου πρόκειται να κάνει την θέση μας ακόμη πιο επισφαλή, μέσω πιθανών απολύσεων ή άλλων βλαπτικών εργασιακών μεταβολών, για όσες δεν μπορούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα έγγραφα, έχουν «λερωμένο» ποινικό μητρώο και δεν θεωρούνται εύνομοι και πειθήνιοι πολίτες.
Ανοίγει έτσι ο δρόμο για την απόλυση όλων των εργαζομένων που έχουν διαπράξει αδικήματα όχι μόνο σχετικά με την παιδική προστασία, αλλά και οποιασδήποτε άλλης φύσης, ακόμα και πλημμεληματικού χαρακτήρα. Αυτή η πρακτική, ουσιαστικά, δεν αποτελεί τίποτα άλλο από την εισαγωγή «από το παράθυρο» ενός ιδιότυπου πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων, καθώς οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες στα κοινωνικά κινήματα -συνδικαλιστικά, ταξικά, περιβαλλοντικά, αντιφασιστικά, αντικατασταλτικά κ.α.- σχεδόν πάντα έχουν ποινές (διατάραξη κοινής ειρήνης, αντίσταση κατά της αρχής, απείθεια, ρύπανση, κ.α.). Ταυτόχρονα έχει καταστροφικές συνέπειές για όλους και όλες τους αποφυλακισμένους/ες, απεξαρτημένους/ες και άλλες κοινωνικά ευάλωτες ομάδες που κάποια στιγμή στο παρελθόν είχαν αναγκαστεί να καταφύγουν στη μικρό-παραβατικότητα (ομάδες που όπως είναι γνωστό συχνά βρίσκουν δουλειά σε οργανώσεις τέτοιου τύπου ακριβώς γιατί πολλές φορές αυτό τους βοηθάει στην επανένταξή τους και με την σειρά τους, πλέον, οι άνθρωποι αυτοί βοηθάνε επόμενους κλπ), ενώ αποκλείει και όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες/τριες (π.χ. διερμηνείς) που μπορεί να είχαν καταδικαστεί κάποια στιγμή έστω και για παράνομη είσοδο στην χώρα!
Δεν έχουμε καμία αυταπάτη. Δεν προσδοκούμε καμία υποστήριξη ή προστασία από τις εργοδοσίες μας, καμία αντίσταση στην εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, καμία διαφύλαξη των προσωπικών μας δεδομένων. Αντιθέτως, είναι πιθανό οι εργοδοσίες να μη δυσαρεστηθούν καθόλου με το σχέδιο της ένταξης των «μελών»/εργαζομένων σε μητρώο, καθώς θα είναι ένα ακόμα εργαλείο τρομοκράτησης και επιβολής από τη μεριά τους. Με τη δικαιολογία του αυξημένου ελέγχου «από τους πιο πάνω», δεν αποκλείεται να επιδιώξουν την μεγαλύτερη ομοιομορφία μας, τον αποκλεισμό αυτών που αντιδρούν, που προέρχονται από το χώρο του αγώνα και των διεκδικήσεων, όσων ενεργά στέκονται αλληλέγγυα σε μετανάστες αμφισβητώντας τις πολιτικές που επιλέγουν να εφαρμόσουν οι εργοδοσίες μας, επιφέροντας έτσι μία στείρα ομοιομορφία στον τομέα του προσφυγικού ακόμα και στο επίπεδο των εργασιακών ταυτοτήτων που εκπροσωπούνται.
Η απάντησή μας πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Το φακέλωμά μας από τις διοικήσεις των ΜΚΟ και το Υπουργείο Μετανάστευσης είναι αυθαίρετο και αναπαράγει την εικόνα των εργαζομένων σε ΜΚΟ ως εγκληματίες και επικίνδυνα στοιχεία που πρέπει να ελεγχθούν, ενώ ταυτόχρονα κλείνει το μάτι σε ρατσιστικές ρητορικές γύρω από τη μετανάστευση. Απέναντι σε αυτά προτάσσουμε τη συλλογικοποίηση των εργατικών διεκδικήσεων, την αλληλεγγύη προς όποιες συναδέλφισσες στοχοποιούνται και συνεχίζουν να παλεύουν για κοινούς αγώνες ντόπιων και μεταναστριών, για ζωή και αξιοπρέπεια, ενάντια στον εκφασισμό της κοινωνίας.
Άμεση απόσυρση του νόμου για το μητρώο μελών σε ΜΚΟ
Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στις ΜΚΟ (ΣΒΕΜΚΟ)
Σωματείο Βάσης Εργαζομένων στο χώρο της Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας (ΣΒΕΨΥΚΟΙ)